Rozdział 8. Terminal z MS Windows

Spis treści
8.1. Instalacja, konfiguracja i używanie pakietu Cygwin
8.1.1. Instalacja
8.1.2. Użytkowanie
8.1.3. Uruchamianie serwerów sshd i crond
8.2. Tworzenie własnej dystrybucji Cygwina
8.3. X-terminale w systemie Windows
8.3.1. Instalacja XSerwera Labf.com
8.3.2. Instalacja X-serwera Cygwin/Xorg
8.3.3. Instalacja X-serwera Pexus X-Deep/32
8.3.4. Tunelowanie połączeń X-owych
8.3.5. Konfiguracja xdm/kdm
8.3.6. Najczęstsze kłopoty z X-terminalami
8.4. Pomoc zdalna dla Windows
8.4.1. Wstęp
8.4.2. Przygotowanie programu dla użytkowników
8.4.3. Używanie UltraVNC SC

Przeważnie na terminalu instalowane są Win9x/2000/XP. Robi się to przede wszystkim po to, żeby umożliwić użytkownikom korzystanie ze znanych im programów (np. aplikacji pakietu MS Office itp.).

W trakcie instalacji systemu Windows należy zainstalować protokół/protokoły TCP/IP i powiązać je z kartą sieciową (w Windows 2000/XP są one instalowane standardowo). Numer IP terminala musi się różnić od numeru IP serwera tylko ostatnią liczbą - w przeciwnym razie łącząca je sieć będzie musiała być kategorii wyższej niż C, co jest kłopotliwe i zbędne. Najlepiej też wyrzucić kartę Dialup.

Jeżeli instalowane jest Windows 98 SE, to ustawiany jest domyślnie polski układ klawiatury (być może ta niedogodność występuje również w innych wersjach Windows). Korzystanie ze zwykłych (nie-polskich) klawiatur jest wtedy bardzo uciążliwe (zamiast dwukropka, średnika i innych znaków mamy polskie literki). Dlatego zaraz po zainstalowaniu należy ten układ zmienić. W tym celu należy otworzyć folder Mój Komputer, w nim folder Panel Sterowania, tam odszukać ikonę o nazwie Klawiatura i uruchomić. Pojawi się okienko o nazwie "Właściwości: Klawiatura". W nim uaktywniamy zakładkę Język, a tam w okienku "Zainstalowane Języki i Układy Klawiatury" odszukujemy język polski / układ polski i klikamy na przycisk Właściwości. Zmieniamy układ z "polskiego" na "polski (programisty)". Dodatkowo należy w pliku C:\autoexec.bat zmodyfikować wywołanie:

keyb pl,,C:\WINDOWS\COMMAND\keybrd2.sys
na
keyb pl,,C:\WINDOWS\COMMAND\keybrd4.sys
Po reboocie wszystko powinno działać normalnie.

8.1. Instalacja, konfiguracja i używanie pakietu Cygwin

Cygwin jest to, zgodnie z zamysłem twórców, środowisko umożliwiające działanie pod systemem Windows tych aplikacji, które zostały stworzone z myślą o systemie Unix. Pakiet Cygwin jest zwykle instalowany w następujących przypadkach:

Środowisko Cygwin składa się z:

W ten sposób użytkownik systemu Windows może mieć standardowo dostęp do wielu podstawowych narzędzi uniksowych takich jak: bash, awk, grep, less, tail, head, iconv, cat oraz bardziej złożonych programów takich jak: apache, ssh, rsync oraz Xorg. Bardzo ważnym elementem systemu Cygwin jest aktualnie X-serwer (z pakietu Xorg). Pozwala on na łączenie się z systemem Unix/Linux i zdalną pracę na maszynach uniksowych/linuksowych.

8.1.1. Instalacja

Możliwe są 2 sposoby instalacji środowiska Cygwin:

  • Z sieci, ze strony http://www.cygwin.com.

  • Z nośnika dostępnego lokalnie, np. płyty albo twardego dysku.

Ponieważ system rozwija się bardzo dynamicznie (najnowsze wersje są najpełniejsze i najstabilniejsze), więc przed instalacją z nośnika lokalnego należy zwrócić uwagę na to, żeby wersja instalacyjna była możliwie najnowsza. Problemu tego nie ma podczas instalacji sieciowej (gdyż używane są tu bieżące wersje pakietów).

  • Zalecaną metodą jest instalacja tylko wybranych pakietów. Wybór pakietów można przeprowadzić podczas instalacji z sieci, można również stworzyć własną dystrybucję systemu Cygwin z tylko tymi pakietami, które są najważniejsze (sposób jak zrobić własną dystrybucję Cygwina i propozycja wyboru pakietów znajduje się tutaj).

  • Można również ściągnąć gotową dystrybucję w formie obrazu ISO i zainstalować ją całą bądź jej fragment. W Internecie dostępnych jest wiele dystrybucji (np. na http://inst.eecs.berkeley.edu/~instcd/iso/) są obrazy, które można bezpośrednio wypalić na płycie.

  • Cygwina w wersji instalacyjnej można również znaleźć na wielu serwerach, w tym - polskich, np. na ftp://sunsite.icm.edu.pl/pub/cygwin/.

W celu instalacji, czy to sieciowej czy lokalnej, uruchamiamy program program setup.exe (który znajduje się zarówno w sieci, pod adresem http://www.cygwin.com/setup.exe, jak i na każdej wersji instalacyjnej z płyt). Program setup.exe, oprócz rozpakowywania i kopiowania pakietów, przygotowuje dla użytkownika całe środowisko dla Cygwina. Po uruchomieniu setup.exe należy postępować zgodnie z instrukcjami. Poniżej przedstawiamy ogólny opis postępowania:

  • W oknie "Cygwin Setup - Choose Instalation Type" wybieramy opcję "Install from Local Directory" (oczywiście jeśli instalujemy z płytki lub dysku twardego). W następnym oknie, o nazwie "Cygwin Setup - Choose Installation Directory", zostawiamy domyślne opcje "Install For All Users" oraz "Default Text File Type: Unix" a następnie naciskamy przycisk "Dalej". W oknie "Cygwin Setup - Select Local Package Directory" wybieramy katalog instalacyjny Cygwin (zwykle odpowiedni katalog jest automatycznie wybierany) i naciskamy "Dalej".

  • Domyślnie w oknie "Cygwin Setup - Select Packages" instalowana jest podstawowa, niewielka dystrybucja Cygwina (bash oraz kilka podstawowych programów i bibliotek), która zajmuje na dysku ok. 30 MB.

  • Żeby móc korzystać z możliwości opisanych poniżej, trzeba zainstalować programy: rsync, openssh a także Xorg.

  • Dodatkowo mogą się przydać pakiety: iconv, perl (jest to stosunkowo duży pakiet), tcl no i oczywiście vim (lista pakietów zalecanych do zainstalowania jest tutaj).

  • Opcję zainstalowania lub niezainstalowania pakietu (lub grupy pakietów) wybiera się klikając myszką obok nazwy pakietu, przy "pętelce" (uwaga - czasem przełączenie opcji trwa kilka chwil). Mamy tu możliwości: "Default" (domyślnie), "Install" (zainstaluj), "Reinstall" (przeinstaluj) oraz "Uninstall" (odinstaluj).

  • Uwaga! W szczególności możemy wybrać opcję "Install" dla całego drzewa pakietów ("All"), żeby zainstalować wszystkie pakiety (co jest dosyć wygodne), np. jeżeli instalacja przebiega z przygotowanej wcześniej dystrybucji jak to opisuje Sekcja 8.2. Gdy instalujemy system z sieci, instalacja może potrwać w tym przypadku dosyć długo i zajmie ponad 1GB miejsca na dysku.

  • Tak zainstalowany pakiet Cygwin zajmuje, zależnie od użytej dystrybucji, od ok. 300 MB do ok. 1 GB (stan na maj 2003). W oknie "Cygwin Setup - Create Icons" należy zacisnąć "Zakończ" przy zaznaczonych opcjach "Create Icon on Desktop", "Add Icon to Start Menu". W pełnej wersji dostaniemy tu wszystkie narzędzia developerskie, kompilatory, debuggera i całą masę innych mniej lub bardziej przydatnych pakietów.

  • Uwaga! Podczas instalacji sieciowej można wybrać jeden z wielu serwerów lustrzanych (czyli tzw. mirrorów). Czasami instalacja jest przerywana np. komunikatem "Download Incomplete". Należy wówczas spróbować innego serwera.

  • Po zainstalowaniu należy sprawdzić system, poprzez uruchomienie konsoli tekstowej, która znajduje się w menu "Start/Cygwin/Cygwin Bash Shell" (jeżeli w czasie instalacji wybierzemy, że chcemy, żeby skrót do konsoli tekstowej pojawił się na pulpicie, będziemy mogli uruchamiać środowisko Cygwin również dwoma kliknięciami na ikonkę na pulpicie). Jeżeli wszystko działa (konsola się uruchamia), to warto zdefiniować w Windowsie zmienną środowiskową CYGWIN o wartości "ntsec tty" (w Windows XP robimy to wchodząc do Start/Panel Sterowania/System, następnie wybierając zakładkę Zaawansowane wybierając przycisk Zmienne Środowiskowe i klikając "Nowa" przy polu Zmienne Systemowe). W oknie zmiennych środowiskowych warto również do zmiennej PATH dodać ścieżkę dostępu do programów wykonywalnych Cygwina (zwykle jest to C:\CYGWIN\BIN). Pozwoli nam to korzystać z programów Cygwina nie tylko wywołując komendy z poziomu basha, lecz również uruchamiając je z poziomu skryptów .bat.

Instalację i konfigurację systemu X Window opartego na Cygwinie opisuje sekcja Sekcja 8.3.2.